We zijn benieuwd naar onze leden. Wie zijn ze? Hoe denken ze zover de energietransitie? Dit keer staat Henk Nijhuis in de schijnwerpers. Hij woont in Malden, is van huis uit chemicus én een fanatieke sportieveling.

Foto boven: Bestuurslid Piet van Casteren (l) en Henk Nijhuis

Via Twente naar Nijmegen

Henk werd in 1959 geboren in het Twentse grensdorp Glanerbrug, als een van de jongsten van zeven. Zijn vader was metselaar. Zoals toen gebruikelijk was bezat het gezin daarnaast een paar koeien. De ouders van Henk stimuleerden hun kinderen steevast een goede opleiding te volgen. “Dat is gelukt’, vertelt Henk. Hij ging eerst in Enschede naar het Atheneum. Daarna studeerde hij chemie in Nijmegen. Eenmaal afgestudeerd kon hij aan de slag bij ingenieursbureau Haskoning, waar hij een collega was van mede-chemicus Johan Vollenbroek, inmiddels landelijk bekend milieuactivist. Johan zou hij later ook nog regelmatig tegenkomen.

Fervent sporter

Sport is belangrijk voor Henk en een rode draad in zijn leven. Jarenlang was hij intensief hardloper bij de 7-Heuvelenloop en actief in de organisatie. Sinds een aantal jaar is hij fervent wielrenner bij De Pedaleurs in Malden.

Specialist luchtkwaliteit

In 1992 startte Henk bij de gemeente Nijmegen en werd specialist luchtkwaliteit. Het was de tijd van heftige debatten en acties rond de vervuiling van de lokale vliegasverwerker Vasim. Later ging het over de bewaking van de wettelijke normen voor stoffen in de lucht van de woonomgeving.  “Mensen denken vaak dat luchtkwaliteit vooral verslechtert door uitstoot van bedrijven. Dat beeld klopt niet. De wettelijke normen worden tegenwoordig gehaald. Maar het verkeer is vaak wél de schuldige. Dit is verantwoordelijk voor de helft van de uitstoot van een stof als benzeen, en maar liefst 50% daarvan komt door brommers. Het verkeer veroorzaakt ook veel fijnstof en NO₂”. Door maatregelen te nemen lukt het de gemeente de situatie te verbeteren. “De verkeersstromen worden aangepast, bussen rijden op “groen gas”, binnenvaart- en cruiseschepen aan de wal gebruiken stroom en zetten de dieselgenerators uit. Er zijn pilots gestart met waterstof en accu’s voor schepen.”

Energietransitie

De energietransitie heeft ook privé zijn volle aandacht. Al tien jaar liggen er zonnepanelen op zijn dak. Hij overweegt nu deze te vervangen of er nog aan paar bij te leggen. Hij denkt erover in dat geval een thuisaccu aan te schaffen. Verder beraadt hij zich op een hybride warmtepomp. Een elektrische auto komt langzaam in beeld. Henk vertelt dat hij er tegenaan loopt dat hij geen klusser is. “Theoretisch weet ik het allemaal wel, maar echt realiseren is lastiger. Een energiecoach laten meekijken zou me bijvoorbeeld wel kunnen helpen”.

Lid van ECH

Henk is van mening dat een energiecoöperatie veel kan bereiken. Hij gelooft in het samen energie opwekken. Zo heeft hij ook aandelen in het energiepark in Nijmegen-Noord, dat in handen is van inwoners van Nijmegen en omgeving. Van ECH is hij nu al een aantal jaar lid. Hij wil graag weten of ECH zich ook richt op energiebesparing. We lichten toe dat de ECH een energiecafé heeft georganiseerd in Overasselt met dit thema. Leden van ECH nemen ook deel aan een project in Malden-Noord om minder gas te gaan gebruiken. Maar op dit moment dat dit nog nevenactiviteiten en ligt de focus op het opwekken van energie.

Henk is nog steeds druk met zijn werk. De avond gebruikt hij om te fietsen of uit te rusten. Als hij over een paar jaar met pensioen gaat wil hij ECH misschien wel actief ondersteunen. Intussen denkt hij graag mee over dingen die hij beroepsmatig tegenkomt, zoals accu-opslag of H₂ projecten.

‘Ik denk dat we het kunnen’

Op onze vraag of hij optimistisch is over de transitie en klimaatverbetering zegt Henk: “Ik ben geen doemdenker. We hebben de zure regen opgelost. De luchtkwaliteit is flink verbeterd. Ik denk dat we het kunnen”.

We zijn benieuwd naar onze leden. Wie zijn ze? En hoe denken we zover de energietransitie? Dit keer staat Jantje Hofsteenge in de schijnwerpers. Ze is lid vanaf het begin en woont in Overasselt.

Vrouw in de techniek

Jantjes roots liggen in Groningen. Ze studeerde af aan de HTS textiel (technisch-commercieel) in Enschede. Ze had ook gedacht aan de Hogere Hotelschool, “maar dat was in die tijd alleen voor jongens”. Daar liep ze in haar leven vaker tegenaan. De HTS was bedoeld om te gaan werken in de textiel(industrie) Na het behalen van haar diploma lukte het niet om als vrouw een plek in de textielwereld te vinden. Haar eerste baan was bij Hendrix Fabrieken in Boxmeer en daarna bij een projectontwikkelaar, die o.a. zorgde voor een evenwichtig winkelbestand in nieuwe/nieuw te bouwen  winkelcentra, zoals in de Nijmeegse Molenpoortpassage. Contacten met gemeentelijke instellingen verliepen heel moeizaam en dat frustreerde haar. Er werd alleen gepraat met en tussen mannen. Lang werkte Jantje voor de Katholieke Universiteit Nijmegen, eerst voor het College van Bestuur, daarna voor de VSNU en weer later organiseerde ze grote voorlichtingsactiviteiten en had ze veel contact met schooldecanen, vwo’ers en met studenten.

Flinke aanpassingen aan woning

Jantjes man is tien jaar geleden overleden. Nu woont ze alleen in een groot huis uit de jaren ‘70. Energietransitie heeft haar belangstelling. Ze wil graag van het gas af, maar daarvoor moet ze flink investeren. Samen met een energieadviseur kiest ze de maatregelen. Veel is al geïsoleerd. Isolatie van het dak zou mooi zijn, maar is bij dit huis te kostbaar. Een warmtepomp voor het luchtverwarmingssysteem en extra zonnepanelen zijn besteld. Meer aanpassingen en voorbereidingen voor elektrisch rijden, een zonneboiler en een thuisbatterij zitten in de planning. Met de verduurzaming van haar huis is ze dus al een eind op weg. Jantje: “Ik heb het geld er voor over. Er moet wat gebeuren. We moeten aan het milieu denken”. Jantje rijdt vrij geregeld met haar auto naar een vakantiehuis in Frankrijk. “Daar zijn geen laadpalen. Daarom is de elektrische auto er nog niet. Maar dat kan de volgende stap zijn.”

“We moeten stappen terugzetten”

Jantje vindt dat in de energietransitie sturing en beleid te vaak ontbreekt. De overheid heeft onvoldoende kennis. “Iedereen doet maar wat. Ik denk dat er veel kennis bij de energiecoöperaties zit, maar misschien beconcurreren die elkaar wel. We moeten het milieu echt minder belasten en stappen terug zetten. Maar dat is moeilijk. Mensen in armere landen hebben nog geen materiële rijkdom gekend en willen ook welvaart. Ik ben ervan overtuigd dat er wel veel mensen zijn die iets willen doen, maar ze weten niet goed wat. Ik probeer zelf bij te dragen door zoveel mogelijk met de fiets en het OV te gaan.”

Nauw betrokken

Jantje is als vrijwilliger nauw betrokken bij een aantal maatschappelijke initiatieven. Zo is ze actief voor de Stichting Jacques van Mourik in Mook, Samen aan Tafel/de Zonnebloem en Okee (Kook-eet initiatief in Overasselt). Meer doen voor de ECH zit er dan ook niet in, al volgt ze onze coöperatie op de voet.

Tip

Jantje heeft nog een verbeterpunt voor ECH: sommige dingen zijn ingewikkeld zoals alle begrippen als GroenLeven, Wiek II etc. Daar kan meer overzicht in worden gegeven.

Jos Wijnakker (38) is de nieuwe voorzitter van Energiecoöperatie Heumen. Hij is ondernemer, doener en zit middenin het spitsuur van zijn leven. Daarnaast besloot hij te gaan voor het voorzitterschap van ECH, want hij vindt dat Iedereen zelf iets kan doen tegen klimaatverandering. Maak kennis met Jos.

Meteen bij binnenkomst wijst hij naar het plafond: ‘Vervang die lampen door LED verlichting, dat is een stuk duurzamer en goedkoper.’ Zijn opmerking komt niet uit de lucht vallen: Jos werkt als zelfstandig ondernemer in het bedrijfsmatig vastgoedbeheer. In die rol adviseert hij bedrijven over hoe ze door te verduurzamen energie en geld kunnen besparen. Het bedrijf runt hij samen met zijn vader.

Eyeopener

Het ondernemen kreeg hij van huis uit mee. Bij ‘duurzaam’ keek hij vroeger vooral of er ook financiële voordelen waren. Keerpunt kwam toen hij  ‘Hoe gaan we dit uitleggen’ van Jelmer Mommers las. Toen zag hij ook de ideologische noodzaak. ‘Dit boek laat zien dat iedereen zelf iets kan doen tegen klimaatverandering. Het was een eyeopener voor mij. Het drong door dat we in actie moeten komen.’

Wereld te winnen

Verandering gaat niet vanzelf. Jos merkt in zijn werk dat er nog een wereld te winnen valt. ‘Duurzame oplossingen worden vaak onmogelijk gemaakt, bijvoorbeeld omdat ze niet te verzekeren zijn. Ook is het bouwmateriaal dat het best werkt, het goedkoopst en het meest brandveilig is vaak het meest vervuilend. Een lastige overweging.’

Voorzitterschap

Met Jos heeft ECH een nog jonge voorzitter, want hij is pas 38. Hij is geboren en getogen in Overasselt, gemeente Heumen. In Nijmegen studeerde hij bedrijfseconomie aan de HAN. Hij ontmoette er ook zijn vriendin. Samen wonen ze nu in Lent en hebben drie jonge kinderen. Met werk en gezin zit hij midden in het spitsuur van zijn leven. Toch besloot hij onlangs te gaan voor het voorzitterschap van ECH.

‘Ik was al actief voor de financiële commissie. Toen er een oproep kwam voor een voorzitter heb ik mijn vinger opgestoken.’ Ook al heeft hij nog niet veel bestuurservaring, hij werpt zich graag voor de leeuwen. ‘Ik wil het graag op mij nemen. En ik sta er niet alleen voor, want ECH heeft op dit moment een bestuur van zeven mensen. Zo kunnen we de taken verdelen en is er veel expertise in huis. En we kunnen we elkaar vervangen als dat nodig is.’

Lange adem

De komende tijd wil hij inzetten op de groei van het aantal leden. Dat doet hij ook in zijn eigen netwerk, bijvoorbeeld bij de ondernemersvereniging in Heumen. ‘Laat ze maar eens uitleggen waarom ze nog geen lid zijn’. Hij hoopt ook meer jonge leden aan te trekken. ‘Juist voor jonge mensen is het natuurlijk belangrijk om mee te doen.’

Jos is zich ervan bewust dat om succes te behalen met ECH een lange adem nodig is. Zo duurt de ontwikkeling van Zonnepark Teersche Sluispolder nu al een paar jaar. De vergunningsprocedure verloopt traag. ‘Een van de taken van het bestuur is om dit bij de gemeente onder de aandacht te blijven brengen.’ Jos meldt nog eens dat inwoners van gemeente Heumen en omgeving van harte welkom zijn om mee te denken.

‘Naast de realisatie van het zonnepark werken we aan vergezichten, die heb je als coöperatie nodig. Zo praten we met Wiek-II over de oprichting van een Heumens energiebedrijf, dat lokaal opgewekte stoom levert aan inwoners. Voor wie goed om zich heen kijkt zijn er genoeg kansen en stilzitten is wat mij betreft geen optie.’

De gemeente Heumen nodigt woningeigenaren uit Heumen, Nederasselt en Overasselt uit voor een viertal thema-avonden in het kader van energiebesparing en duurzame energie.

Wat houden de thema-avonden in?

Deze avonden zijn specifiek bedoeld voor woningeigenaren. De thema’s die aan bod komen zijn: isoleren, zonne-energie, beglazing en ventilatie en duurzame warmte. Tijdens alle avonden zal een energiecoach aanwezig zijn en waarschijnlijk ook iemand van het energieloket. Bij hen kunt u in de pauze terecht met allerhande vragen over de techniek en eventuele subsidiemogelijkheden.

·         Isoleren

Hier krijgt u alles te horen over de mogelijkheden om vloer, dak en gevel (beter) te isoleren. Op welke manieren kan een spouw nageïsoleerd worden? Hoe kunt u met binnen- of buitengevelisolatie nog een stap verder gaan? Bij vloerisolatie wordt dieper ingegaan op welke materialen u toe kunt passen en welke beter niet. Of wat u het beste kunt doen bij een vochtige kruipruimte. Bij dakisolatie krijgt u te horen wat de voor- en nadelen zijn bij het isoleren aan de buiten- en binnenzijde. Ook is er speciale aandacht voor maatregelen die u zelf kunt uitvoeren en waar u dan specifiek rekening mee dient te houden.

·         Zonne-energie

Ruim 35% van alle woningen in de gemeente Heumen heeft al zonnepanelen op het dak liggen. Dat is, afgezet tegen het landelijk gemiddelde, een erg hoog percentage. Desondanks zijn er nog voldoende daken beschikbaar.

Op deze avond krijgt u antwoord op al uw vragen op het gebied van zonne-energie. Wat weerhoudt u er op dit moment van om zonnepanelen te plaatsen? We gaan kort in op de techniek en op de opbrengst van zonnepanelen. Bovendien geven we handvaten waar u op moet letten bij het vergelijken van offertes. Ook wordt aandacht besteed aan zonnecollectoren, bedoeld voor de warmwatervoorziening. Welke systemen zijn er en hebben ze voordelen t.o.v. zonnepanelen? Of zijn PVT-panelen misschien de beste keuze omdat ze zowel elektriciteit als warmte produceren?

·         Beglazing en ventilatie

Veel woningen bevatten nog oud dubbel glas uit de jaren 80, of misschien zelfs wel enkel glas. U kunt de isolatiewaarde van het glas op meerdere manieren verbeteren. Bijvoorbeeld door HR++ glas te plaatsen in de bestaande kozijnen, of door het vervangen van de complete kozijnen door geïsoleerde kozijnen met drievoudige beglazing? Maar wat doet u dan met de ventilatie? Blijft die zoals die was met roosters in de ramen? Of heeft het voordelen om voor een energiezuiniger ventilatiesysteem te kiezen? En heeft u wel eens gedacht aan vacuüm glas? Dat isoleert nog weer beter dan drievoudig glas, maar is ook een stuk duurder. Dit zijn allemaal onderwerpen die op deze avond uitgebreid aan bod komen.

·         Duurzame warmte

Steeds meer mensen vragen zich af of een warmtepomp voor hen een geschikte oplossing. En zo ja, welk type is dan het meest geschikt? Als gemeente zijn we tegelijkertijd bezig om te kijken in welke wijken een vorm van een warmtenet een reële optie zou kunnen zijn. Daarbij is de kans voor een warmtenet groter in wijken waar zich minder warmtepompen bevinden. Op deze avond over duurzame warmte proberen we een indicatie te geven van de kansen voor een (kleinschalig) warmtenet. Verder wordt er uitgebreid ingegaan op de verschillende mogelijkheden die er zijn wanneer u zou kiezen voor een warmtepomp.

Waar en wanneer vinden de avonden plaats?

Iedere thema-avond wordt zowel in Malden, als in een van de overige dorpskernen gehouden. Zo willen wij iedereen in de gelegenheid te stellen om een avond bij te wonen. De eerste vinden plaats in de dorpskernen Overasselt en Heumen. In de tabel hieronder vindt u de planning.

Lukt het niet om deze data een avond bij te wonen maar heeft u wel interesse? De thema-avonden zullen op een ander moment nogmaals plaatsvinden in Malden. Zodra deze avonden gepland staan, ontvangt u hier nog een bericht over.  

Thema-avond	Waar?	Wanneer?
Isoleren	Verenigingsgebouw Overasselt Willem Alexanderstraat 1	Donderdag 1 juni 20:00 – 22:00 uur
Zonne-energie	De Terp Heumen Dorpstraat 21	Maandag 26 juni 20:00 – 22:00
Beglazing en ventilatie	De Terp Heumen Dorpstraat 21	Maandag 3 juli 20:00 – 22:00
Duurzame warmte	Verenigingsgebouw Overasselt Willem Alexanderstraat 1	Datum is nog niet bekend

Hoe kunt u zich aanmelden?

Omdat wij graag van tevoren willen weten hoeveel belangstelling er is voor deze informatieavonden, horen wij graag waar u bij aanwezig wil zijn. Wilt u bij interesse mailen naar duurzaam@heumen.nl, met het onderwerp ‘thema-avond’. Hierbij graag aangeven naar welke avond(en) u wilt komen (1 juni, 26 juni, 3 juli) en met hoeveel personen. Mocht u belangstelling hebben voor de avond over duurzame warmte dan kunt u dit ook alvast aangeven. U ontvangt dan een bericht wanneer de datum bekend is.  

Bij zeer grote belangstelling zijn wij helaas genoodzaakt om een vol=vol principe te hanteren. In dat geval regelen we een grotere locatie voor de desbetreffende thema-avond(en) in Malden, zodat toch iedereen de mogelijkheid heeft om de avond(en) bij te wonen.

Heeft u nog vragen?

Voor eventuele vragen kunt u hetzelfde emailadres duurzaam@heumen.nl gebruiken.

Bron: gemeente Heumen