Verslag door Ineke de Jong (Muurpeper)
Op 18 oktober 2022 organiseerde Wiek-II in samenwerking met Energiecoöperatie Heumen een energiecafé over het idee van de Heumense Energiemaatschappij. Pim de Ridder gaf namens Wiek-II een presentatie over het idee aan de hand van een set bierviltjes. De beste ideeën passen immers vaak op de achterkant van een bierviltje. Voor de ruim 25 aanwezigen bood het in elk geval genoeg stof voor discussie.
De energieketen op een set bierviltjes
De aanwezigen kregen een set bierviltjes uitgereikt die de energieketen in verschillende delen laten zien. De viltjes kunnen in oude of nieuwe volgorde worden gelegd. De nieuwe volgorde laat de energieketen in een wereld met de Heumense Energiemaatschappij zien. Zo lichtte Pim de Ridder het verhaal van een lokale energievoorziening toe.
Heumense Energiemaatschappij
De Heumense Energiemaatschappij is een lokaal energiebedrijf. Wiek-II wil dit ontwikkelen in samenwerking met ECH en andere lokale partners, wellicht ook de gemeente. De Heumense Energiemaatschappij gaat lokaal opgewekte duurzame energie (bronnen) verbinden met gebruikers (bewoners en bedrijven) tegen een eerlijke prijs. De opwekprojecten zijn in lokaal eigendom van bijvoorbeeld ECH.
Naast opwekprojecten worden ook opslag en flexibiliteit onderdeel van de Heumense Energiemaatschappij, want groene energie is nou eenmaal weersafhankelijk. Het idee van een warmtenet dat warmte haalt uit het Maas-Waalkanaal is een mogelijke nieuwe bron voor de energiemaatschappij. Zonnepark Teersche Sluispolder zou de stroom kunnen leveren die nodig is om de warmte te maken en op te slaan (seizoensopslag) . De warmte in de vorm van warm water wordt opgeslagen in een groot buffervat, waaruit in najaar/winter warmte kan worden gebruikt.
Waarom een lokale energiemaatschappij?
We brengen energie weer dichtbij huis. Zichtbaar, zelfsturend en zoveel mogelijk van onszelf. Als we de energiebronnen zelf in handen hebben en de energie lokaal verkopen, hebben we het zelf voor het zeggen. We hebben regie over de organisatie van de energievoorziening én de prijs van de energie. De toekomst van energie is decentraal en lokaal. Dit geeft ons de kans om lokaal met elkaar uit te wisselen en minder afhankelijk te worden.
Kan dit echt?
Voorbeelden elders in het land laten zien dat het kan. Er worden stappen gezet in het verbinden van lokale opwek met lokale afnemers. Bijvoorbeeld in het Brabantse dorp Terheijden wordt gewerkt aan de Traaise Energiemaatschappij, samen met het Traais Energie Collectief. De doelstelling is een energieneutraal dorp met een energievoorziening in eigen handen. Stap voor stap worden de bouwstenen en voorwaarden van een lokale energievoorziening opgezet. Ook in de gemeente Heumen willen we de bouwstenen bij elkaar brengen en laten zien dat het kan. Dan kunnen we ook meer mensen enthousiasmeren en betrekken.
Is het niet te ingewikkeld?
Een eigen energievoorziening realiseren is zeker niet gemakkelijk. Als leverancier ben je verplicht om altijd te leveren (leveringszekerheid) en zo stabiliteit te bieden aan je klanten. De regelgeving voor energiemaatschappijen is streng, juist ook om klanten te beschermen. Wiek-II werkt op dit moment samen met Hezelaer Energy om zo via ‘white label’ energie te kunnen leveren. Hezelaer Energy zorgt ervoor dat wordt voldaan aan de verplichtingen en vergunningseisen. Het ‘white label’ is een lokaal energieproduct wat in een later stadium, bij voldoende afnemers, een eigen bedrijf kan worden.
Transparantie en vertrouwen
De aanwezigen stelden veel vragen over hoe het concept precies organisatorisch en financieel zal gaan werken. Ook wordt opgemerkt dat het idee nog een flink ideologisch gehalte heeft. Om vertrouwen in dit plan te krijgen is transparantie nodig en verdere uitwerking. Hoe ga je bijvoorbeeld om met het spanningsveld tussen enerzijds rendement voor investeerders of participanten en anderzijds de wens om de energie voor een eerlijke, lage prijs te verkopen? En hoe zorg je dat iedereen mee kan doen, ook huurders en inwoners die niet kunnen investeren? Dat zijn vragen die Wiek-II samen met belangstellenden en partners wil beantwoorden. In ieder geval staat voorop dat de nieuwe lokale energievoorziening inclusief, voor iedereen, en betaalbaar moet worden.
Op de achterkant van een bierviltje
Naast vele vragen en reacties, gaven een aantal deelnemers input op de achterkant van de bierviltjes
Hoe verder?
Wiek-II gaat samen met ECH en andere partners verder met uitwerking van het concept, zowel inhoudelijk als financieel. Ondertussen kijken we ook naar kleine projecten waarbij we de opwek van stroom misschien, als voorbeeld, lokaal kunnen verbinden en verkopen.